In reactie op een ingediende vraag vanuit een groep van agrarische ondernemers, heeft de gemeente De Bilt een vraag uitgezet bij Weltevreden, om te beoordelen of het mogelijk is om meer nevenactiviteiten binnen de agrarische bestemming mogelijk te maken. Deze vraagstelling komt voort uit de bredere context van de stikstofproblematiek en de verwachte problemen voor sommige bedrijven, die aanleiding geeft tot het herzien van huidige beleidskaders. Weltevreden heeft in opdracht van de gemeente de Bilt, de verkenning haalbaarheid nevenactiviteiten uitgevoerd.

De kernkwestie die hierbij naar voren komt, is het conflict tussen restrictieve bestemmingsplannen en overige regelgeving die samen de levensvatbaarheid van het bedrijf in gevaar brengen. Huidige bestemmingsplannen zijn restrictief geschreven voor traditionele agrarische bedrijven, terwijl de ondernemers denken dat alleen diversere activiteiten de levensvatbaarheid kunnen garanderen tegen de achtergrond van waarschijnlijk moet krimpen van de huidige hoofdactiviteit.

In dit verband heeft de gemeente De Bilt een presentatie ontvangen van een groep agrarische ondernemers met mogelijke oplossingen. Deze presentatie bevat diverse onderwerpen die dienen als aanknopingspunten voor verdere verkenning. Het doel van deze verkenning is tweeledig: enerzijds beoordelen of deze concepten praktisch haalbaar zijn, en anderzijds vaststellen welke planologische en bestuurlijke aspecten in acht moeten worden genomen om deze concepten te realiseren.

De verkenning haalbaarheid bestreek vijf hoofdonderwerpen:

1. Mestvergisting als vorm van Stikstofreductie: Een primair aandachtspunt binnen het onderzoek was het potentieel van lokale mestvergisting als middel om stikstofemissies te verminderen. Door dit proces zou de veestapel behouden kunnen blijven of uitgebreid kunnen worden. Dit raakt zeer aan de lopende beoordeling van zulke innovaties en hun juridische haalbaarheid.
2. Energieopwekking: Het onderzoek beoordeelde tevens de mogelijkheden voor energieopwekking binnen de agrarische sector. Dit omvatte het verkennen van duurzame methoden zoals zonne-energie, windenergie en bio-energie, met als doel het maximaliseren van de energie-efficiëntie en het verminderen van de afhankelijkheid van niet-hernieuwbare bronnen.
3. Meer woonruimte & Woningen: Het vraagstuk van woonruimte en woningen werd ook onder de loep genomen. Hierbij werd gekeken naar de opties om woningbouw op agrarische percelen te integreren, waarbij rekening werd gehouden met de lokale behoeften, de landschappelijke integriteit en de sociale aspecten van de gemeenschap. Dit raakt aan het restrictieve provinciale beleid tegen verstedelijking.
4. Nevenactiviteiten: Het onderzoek omvatte een analyse van de haalbaarheid en potentie van het bevorderen van nevenactiviteiten binnen de agrarische bestemming. Door nevenactiviteiten te versterken, kunnen boeren hun inkomsten diversifiëren en veerkrachtiger worden tegen veranderende economische omstandigheden.
5. Beëindigen bedrijf en toekomst: Ten slotte werd er gekeken naar strategieën voor het geleidelijk beëindigen van agrarische activiteiten, met name in situaties waar dit wenselijk is vanuit milieuperspectief of vanwege economische veranderingen. Dit onderwerp is van cruciaal belang om een evenwichtige transitie naar duurzamere landgebruikspraktijken te waarborgen.

Het initiatief om nevenactiviteiten te versterken binnen de agrarische sector als reactie op de stikstofuitdagingen getuigt van een proactieve benadering van de gemeente De Bilt. Door dit vraagstuk aan te pakken, erkent de gemeente het belang van een holistische benadering van landgebruik en economische ontwikkeling. Ongetwijfeld zal dit groot effect hebben op de toekomst van het buitengebied van de gemeente De BIlt.